Ελληνικά Ξωκλήσια

Στην χώρα μας αυτά που έχουν ξεχωριστή σημασία και ομορφιά, είναι τα μικρά ασβεστωμένα ή πετρόχτιστα εκκλησάκια, τα οποία είναι παραδοσιακά συνυφασμένα με την απαράμιλλη Ελληνική γη. Τα ξωκλήσια που βρέχονται από την απέραντη θάλασσα ή αναδύονται μέσα από το πράσινο των ελαιώνων στις πεδιάδες. Λουσμένα από το εκτυφλωτικό φως στην κορυφή του βουνού, αυτά τα παρεκκλήσια είναι το σήμα κατατεθέν της Ελλάδας, μια γέφυρα που συνδέει γη και ουρανό.

Στην Ελλάδα τα ξωκλήσια είναι αμέτρητα. Κάποια είναι άγνωστο ποιος τα έχτισε ενώ τις πιο πολλές φορές είναι τάμα κάποιου πιστού αφιερωμένο στο όνομα του Ιησού Χριστού, της Παναγίας ή των Αγίων. Οι ντόπιοι προσέχουν τα ξωκλήσια σαν τα σπίτια τους και τα σημαιοστολίζουν για να τιμήσουν το όνομα του Αγίου κάθε χρόνο, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν και καλούν όλους τους ντόπιους και τους επισκέπτες για λειτουργία στο παρεκκλήσι και να γιορτάσουν, διατηρώντας τις παλιές παραδόσεις με τον Ελληνικό Ορθόδοξο τρόπο.

Στα νησιά πολλά είναι δίπλα στη θάλασσα, ίσως για να είναι κοντά ο Άγιος όταν ταξιδεύουν οι ναυτικοί. Την ιστορία μιας τέτοιας εκκλησιάς περιγράφει ο Παπαδιαμάντης στο διήγημά του Το Αγνάντι: 
"Επάνω στον βράχον της ερήμου ακτής, από παλαιούς λησμονημένους χρόνους, ευρίσκετο κτισμένον το εξωκκλήσι της Παναγίας της Κατευοδώτρας. Όλον τον χειμώνα παπάς δεν ήρχετο να το λειτουργήση. Ο βορράς μαίνεται και βρυχάται ανά το πέλαγος το απλωμένον μαυρογάλανον και βαθύ, το κύμα λυσσά και αφρίζει εναντίον του βράχου. Κι ο βράχος υψώνει την πλάτην του γίγας ακλόνητος, στοιχειό ριζωμένο βαθιά στην γην, και το ερημοκκλήσι λευκόν και γλαρόν, ως φωλιά θαλασσαετού στεφανώνει την κορυφήν του" (…)
"Ύστερα, με χρόνια πολλά, σαν ήρθε ο Χριστός ν' αγιάση τα νερά, για να βαφτιστή η πλάση, μια χριστιανή αρχόντισσα, η Χατζηγιάνναινα, που είχαν σκαρώσει τα παιδιά της δυο καράβια έταξε στην Παναγία, κ' έχτισε αυτό το παρακκλήσι, για το καλό κατευόδιο των παιδιώνέ της... Ας δώσ' η Παναγιά και σήμερα νά'ναι καλό κατευόδιο στους άνδρες σας, στ' αδέλφια σας και στους γονιούς σας".