Προσκυνηματική εκδρομή στην Ρόδο-Σύμη: "Ανατολικά του Χριστιανισμού"

Η Ρόδος είναι το μεγαλύτερο νησί των Δωδεκανήσων και το τέταρτο σε έκταση νησί της Ελλάδας και βρίσκεται στο σταυροδρόμι δυο μεγάλων θαλάσσιων διαδρομών της Μεσογείου, ανάμεσα στο Αιγαίο πέλαγος και των ακτών της Μέσης Ανατολής όπως είναι η Κύπρος και η Αίγυπτος. Η πόλη της Ρόδου είναι πρωτεύουσα του ομώνυμου νησιού και του νομού Δωδεκανήσου.Ένα από τα σπουδαιότερα αξιοθέατα είναι η Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου που αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς και περιλαμβάνεται στον αντίστοιχο κατάλογο της UNESCO. Είναι η μεγαλύτερη και καλύτερα διατηρημένη οχυρωμένη πόλη της Ευρώπης με πλήθος ελληνιστικών, βυζαντινών, μεσαιωνικών και οθωμανικών μνημείων. Ακόμη οι Πήγες της Καλλιθέας, οι αρχαιότητες της Ιαλυσού, του Μόντε Σμιθ, της Καμείρου, η Ακρόπολη της Λίνδου όλα αποκαλύπτουν την πλούσια ιστορία του νησιού. Στην ενδοχώρα συναντά κανείς την καταπράσινη κοιλάδα με τις Πεταλούδες, μια μαγευτική κοιλάδα, κατάφυτη και γεμάτη ρυάκια με τρεχούμενα νερά και άπειρες πεταλούδες που το καλοκαίρι κατακλύζουν την περιοχή και προσφέρουν ένα ανεπανάληπτο θέαμα. Στο νησί έχει την έδρα του το Πανεπιστήμιο Αιγαίου που απαρτίζεται από το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, το Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού, και το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών.

Πολλά είναι στη Ρόδο τα θρησκευτικά μνημεία που μαρτυρούν την τεράστια ιστορική και πολιτιστική βαρύτητα αυτού του νησιού στο σταυροδρόμι τόσων διαφορετικών πολιτισμών, με μια ιστορία 2400 χρόνων. Από τους αρχαίους ναούς της ελληνιστικής περιόδου, τους πρωτοχριστιανικούς ναούς και βυζαντινά μοναστήρια μέχρι τα οθωμανικά τεμένη και τις εκκλησίες με έντονες στο ύφος τους, τις γοτθικές επιρροές. Μοναδικοί χώροι λατρείας που καταδεικνύουν την πλούσια πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά της Ρόδου και της πορείας του Χριστιανισμού στο νησί. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Χριστιανισμός διαδόθηκε στη Ρόδο από τον Απόστολο Παύλο που έφτασε και δίδαξε για πρώτη φορά τη νέα θρησκεία, στη Λίνδο. Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Χριστιανισμός καθιερώθηκε κι εξαπλώθηκε, όπως μαρτυρούν οι πολυάριθμοι χριστιανικοί ναοί απ' άκρη σ' άκρη, σ' ολόκληρο το νησί. Σταυροδρόμι διάφορων πολιτισμών ήδη από την αρχαιότητα, η Ρόδος αποτυπώνει στην ιστορική πορεία την παρουσία διάφορων θρησκευτικών ομάδων. Διάφορα μεγαλοπρεπή τεμένη της Μουσουλμανικής κοινότητας, η επιβλητική Συναγωγή – κυριότερο από όλα τα κτίρια της Εβραϊκής παροικίας – περιμένουν τους επισκέπτες της Πόλης της Ρόδου, όπως άλλωστε οι δυο Ρωμαιοκαθολικοί ναοί Άγιος Φραγκίσκος και Παναγία (Santa Maria) στη νέα Πόλη.

Η Σύμη είναι το όγδοο σε μέγεθος ελληνικό νησί του συμπλέγματος των Δωδεκανήσων. Το φυσικό της λιμάνι είναι ο Γιαλός, πέριξ του οποίου είναι κτισμένη η πόλη αμφιθεατρικά. Η Σύμη είναι τουριστικός προορισμός παγκοσμίου βεληνεκούς λόγω της αρχιτεκτονικής της. Από το 2009 λειτουργεί στο νησί εργοστάσιο αφαλάτωσης. Ολόκληρη η Σύμη αλλά και τα νησάκια που βρίσκονται γύρω από αυτήν κηρύχθηκαν αρχαιολογικοί χώροι από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, αφού περιλαμβάνουν 159 θέσεις - χώρους και μνημεία - που καταγράφουν την ιστορία της περιοχής από την προϊστορική εποχή ώς τα νεώτερα χρόνια. Η λειτουργία στη Σύμη του παλαιότερου αναγνωστηρίου στο Αιγαίο, Αίγλη(1872), της Σχολής της Αγίας Μαρίνας (1765-1821) και στη συνέχεια, του Ελληνικού σχολείου του Κάστρου, του Θεάτρου Σύμης (1881) κ.ά. μαρτυρούν το πνευματικό επίπεδο της περιόδου της αίγλης. Οι Συμαίοι θρησκεύονται βαθύτατα, ως μαρτυρεί και η πληθώρα από περικαλλείς ναούς, εξωκκλήσια και μοναστήρια, με ξυλόγλυπτα τέμπλα, αγιογραφίες και βοτσαλωτές αυλές.

1η Ημέρα: Πειραιάς - Ρόδος

Η προσκυνηματική εκδρομή στην Ρόδο και τη Σύμη, ξεκινάει με συγκέντρωση στο λιμάνι του Πειραιά, επιβίβαση στο πλοίο, τακτοποίηση στις καμπίνες και απόπλους για τη Ρόδο. Διανυκτέρευση εν πλω.

2η Ημέρα: Ρόδος

Άφιξη στο πανέμορφο νησί των Ιπποτών, τακτοποίηση στο ξενοδοχείο και περιήγηση στην πόλη. Θα θαυμάσουμε το γραφικό Μανδράκι, το υπέροχο ενυδρείο, το μοναδικό πανόραμα της Ρόδου από το λόφο του Μόντε Σμιθ και θα περπατήσουμε στη μεσαιωνική πόλη, όπου θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε το κάστρο του Μεγάλου Μαγίστρου και την περίφημη οδό των Ιπποτών. Γενικά η Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου διατηρεί σε μεγάλο βαθμό την μορφή των ιπποτικών χρόνων 1310 – 1522 μ.Χ. Με την άφιξη του τάγματος των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ στη Ρόδο το 1310 μ.Χ. ακολούθησε και η «εισαγωγή» των δυτικών στοιχείων στην τέχνη και στην αρχιτεκτονική γενικότερα. Ειδικότερα στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική παρουσιάζονται δύο τάσεις. Η μία τάση αφορά τις καθολικές εκκλησίες όπου εφαρμόστηκε η γοτθική αρχιτεκτονική, όπως αυτή διαμορφώθηκε στους Αγίους Τόπους και την Κύπρο, όπου είχαν εγκατασταθεί οι Ιππότες πριν έλθουν στη Ρόδο. Η αρχιτεκτονική αυτή εξελίχθηκε και στη Ρόδο. Δάνεισε και δανείστηκε αρκετά στοιχεία από την ντόπια αρχιτεκτονική και τη βυζαντινή παράδοση. Προσαρμόστηκε στα τοπικά υλικά και στον ροδίτικο πωρόλιθο, τον οποίο αξιοποίησε σημαντικά, δημιουργώντας αξιόλογα τοπικά διακοσμητικά μορφολογικά στοιχεία. Κατά την τελευταία δε περίοδο της διαμονής των Ιπποτών στη Ρόδο, η αναγεννησιακή τέχνη της Δύσης δεν άφησε την αρχιτεκτονική και γενικότερα την τέχνη αδιάφορη. Η δεύτερη εκκλησιαστική αρχιτεκτονική τάση αφορά τις ορθόδοξες εκκλησίες, οι οποίες την εποχή των Ιπποτών ακολουθούν πιστά τη βυζαντινή παράδοση. Μόνο μετά την αποχώρηση των Ιπποτών από το νησί, κτίζονται ορθόδοξες εκκλησίες που μιμούνται τα γοτθικά σταυροθόλια. Τη νέα αυτή αρχιτεκτονική που λέγεται «Δωδεκανησιακού τύπου», τη συναντάμε εκτός των τειχών όπου εγκαταστάθηκαν οι Χριστιανοί κατά την Οθωμανική περίοδο 1523 – 1912 μ.Χ.

Θα επισκεφθούμε την Παναγία του Κάστρου, η οποία βρίσκεται στη πλατεία Μουσείου ή Μεγάλου Αλεξάνδρου, του 11ου αιώνα μ.Χ. και είναι ο μεγαλύτερος και αρχαιότερος σωζόμενος ναός μέσα στη Μεσαιωνική Πόλη. Στην αρχική του μορφή ανήκε στον αρχιτεκτονικό τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με τρούλο, ο οποίος μετατράπηκε σε τρίκλιτη βασιλική με γοτθικά σταυροθόλια στο μεσαίο κλίτος την Ιπποτική περίοδο. O ναός είχε κατά καιρούς διαφορετικές χρήσεις. Αρχικά ήταν ορθόδοξη χριστιανική μητρόπολη αφιερωμένη στην Παναγία, κατά την ιπποτική περίοδο (1309– 1522 μ.Χ.), καθιερώθηκε ως καθολική χριστιανική εκκλησία και μητρόπολη των Λατίνων με την ονομασία Sancta Maria Castelli Rodi, την οθωμανική περίοδο μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος γνωστό ως Εντερούμ τζαμί ή Καντουρί και τέλος μέχρι πρόσφατα λειτούργησε ως βυζαντινό μουσείο. Σήμερα ο ναός βρίσκεται υπό την επίβλεψη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας που έχει αναλάβει τη συντήρησή του.

Στη συνέχεια θα προσκυνήσουμε στη γραφική εκκλησία του Αγίου Φανουρίου, η οποία βρίσκεται στον ομώνυμο δρόμο της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου. Χτίστηκε τον 13ο αιώνα μ.Χ. Έχει σχήμα σταυρού και το εσωτερικό της κοσμούν υπέροχες τοιχογραφίες. Δεν έχουμε καμιά μαρτυρία για την ονομασία αυτού του ναού πριν την Οθωμανική περίοδο. Την δεκαετία του 1920 μ.Χ., η Ιταλική Αρχαιολογική Υπηρεσία συντήρησε τον ζωγραφικό της διάκοσμο. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο οι Έλληνες κατέλαβαν την εκκλησία και το 1946 μ.Χ. η εκκλησία εγκαινιάστηκε και αφιερώθηκε στον Άγιο Φανούριο. Η εκκλησία αυτή συνεχίζει να λειτουργείται μέχρι σήμερα. Η λατρεία του Αγίου Φανουρίου φαίνεται να ξεκίνησε απ' τη Ρόδο και να επεκτάθηκε αρχικά στην Κρήτη στη συνέχεια στην υπόλοιπη Ελλάδα. Διάφορες πηγές αναφέρουν ότι καθώς εργάτες έσκαβαν έξω και νότια από τα τείχη της Μεσαιωνικής Πόλης για να συλλέξουν δομικό υλικό, αποκάλυψαν τα ερείπια μιας εκκλησίας. Μεταξύ άλλων ήρθε στο φως και η εικόνα του Αγίου Φανουρίου με στρατιωτική στολή, την οποία περιέβαλαν σκηνές του μαρτυρίου του. Προφανώς η εικόνα ήταν σε τοιχογραφία. Το πρώτο θαύμα του Αγίου Φανουρίου ήταν η απελευθέρωση τριών Κρητικών ιερέων από πειρατές, οι οποίοι μετέφεραν στην Κρήτη αντίγραφο της αρχέτυπης εικόνας που βρέθηκε στη Ρόδο. Η μεγάλη τιμή που τρέφουν οι χριστιανοί στον Άγιο Φανούριο, έγινε αιτία να δημιουργηθεί στο λαό το παραδοσιακό έθιμο της πίτας του Αγίου Φανουρίου ή καλύτερα της φανουρόπιτας. Επιστροφή στο ξενοδοχείο μας, δείπνο και διανυκτέρευση.

3η Ημέρα: Ρόδος

Μετά το πρωινό μας αναχώρηση για προσκύνημα στην Ιερά Μονή της Παναγίας της Παραμυθίας, η οποία βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Ρόδου. Η ανοικοδόμηση της Μονής άρχισε το έτος 1988. Κτίτορας και ιδρυτής της Μονής είναι ο νυν Καθηγούμενος, Αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Θρόνου π. Σεραφείμ Παρχαρίδης. Ονομάστηκε "Παραμυθία" από την ομώνυμη θαυματουργή Εικόνα της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου. Η θεμελίωση της Μονής έγινε την 10-9-1988 ενώ τα εγκαίνια του καθολικού στις 12-11-1994 από τον Μητροπολίτη Απόστολο Διμέλη. Αργότερα οικοδομήθηκε εξω του περιβόλου της Ιεράς Μονής και δεύτερο Καθολικό αφιερωμένο στην Σύναξη των Παμμεγίστων Ταξιάρχων, του οποίου τα Εγκαίνια από τον Σεβ. Μητροπολίτη Ρόδου Κύριλλο. Η Ιερά Μονή πανηγυρίζει στις 21 Ιανουαρίου (Σύναξις Θεοτόκου Παραμυθίας) και στις 8 Νοεμβρίου (Σύναξις Παμμεγίστων Ταξιαρχών). Στον εσωτερικό περίβολο υπάρχει το παρεκκλήσιο του Οσίου Αντωνίου του Μεγάλου και στο Κοιμητήριο αναγείρεται το παρεκλήσιο του Αγίου Παντελεήμονος. Οι ιερομόναχοι υπηρετούν την τοπική Εκκλησία με την εξομολόγηση, τη θεία λειτουργία, τα κατηχητικά, τις κατασκηνώσεις και το κήρυγμα. Εντός της Μονής ασκούνται τα εργόχειρα της παρασκευής θυμιάματος, κηρίων και εικόνων.

Μετά θα έχουμε την ευλογία να προσκυνήσουμε το θαυματουργό εικόνισμα της Παναγίας της Τσαμπίκας που σχετίζεται και με την Κύπρο. Η Μεγαλόχαρη φυλάει ολόκληρο το νησί της Ρόδου από ψηλά και το σκεπάζει. Προστάτιδα της Ρόδου η Παναγιά Τσαμπίκα δυναμώνει με τα θαύματα της τη πίστη του κόσμου. Η ιστορία θέλει την εικόνα της Παναγιάς της Τσαμπίκας να έρχεται στη Ρόδο από την Κύπρο, από το Μοναστήρι της Παναγιάς του Κύκκου. Ένας βοσκός έβλεπε ένα φως ψηλά στο βουνό Ζαμβύκη του χωριού Αρχάγγελος για τρία βράδια και τότε αποφάσισε να πάει να δει από πού ερχόταν η λάμψη. Όταν βρέθηκε η εικόνα από το βοσκό επιστράφηκε στην Κύπρο. Λέγεται πως τρεις φορές πρωί έπαιρναν την εικόνα στην Κύπρο και βράδυ επέστρεφε με θαυματουργικό τρόπο πίσω στο βουνό της Ρόδου. Ως σημάδι επιβεβαίωσης ότι η εικόνα που έπαιρναν οι μοναχοί πίσω στην Κύπρο ήταν η δική του, την έκαψαν σε μια γωνιά στο πίσω μέρος. Την Τρίτη φορά που η εικόνα γύρισε στη Ρόδο, έμεινε μόνιμα εκεί. Ακόμα και τις φορές που έφευγε σαν προσκύνημα σε άλλο τόπο, η εικόνα επέστρεφε μόνη της στη Ρόδο. Η Παναγιά η Τσαμπίκα τιμάται και λατρεύεται σε δυο σημεία. Γύρω στα 2 χλμ. από το χωριό Αρχάγγελος, ψηλά στο βουνό υπάρχει ένα μικρό παρεκκλήσι της Παναγιάς της Τσαμπίκας, εκεί είναι η Κυρά η Ψηλή όπως την λένε στο νησί σε ύψωμα 326 μέτρων. Για να ανέβει κανείς στην Κυρά, περπατάει ανηφορικά περίπου για 15 λεπτά και ανεβαίνει αρκετά σκαλιά. Η θεία κατάνυξη όμως και η θέα που αντικρίζει από ψηλά, αποβάλει πάνω απ' τον προσκυνητή την κούραση που ίσως νιώσει. Ο Ναός αυτός είναι ένας κλίτος δωδεκανησιακού τύπου, στρωμένος με βοτσαλάκια και ανακαινίσθηκε το 1740 από το μοναχό Χατζηγεράσιμο. Επιπλέον προς τιμή της Παναγιάς Τσαμπίκας έχει κτιστεί μοναστηριακό συγκρότημα 3 χλμ. ανατολικά του Αρχαγγέλου. Σε εκείνη την περιοχή υπήρχε νεκρόπολη από τη Μυκηναϊκή εποχή. H μονή γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο το Γενέσιον της Θεοτόκου, όπου και στα δυο μοναστήρια προς τιμήν της προσέρχεται πλήθος κόσμου να πάρει ευλογία και να ασπαστεί την εικόνα της Μεγαλόχαρης. Η Παναγιά Τσαμπίκα έχει κάνει αμέτρητα θαύματα σε όλο τον κόσμο, μα λέγεται πως πολύ ευλογία δίνει σε άτεκνες μητέρες που κάνουν τάμα στην Κυρά να αποκτήσουν παιδί. Η Παναγιά Τσαμπίκα ευλογεί το νησί της Ρόδου, δίνοντας ευλογία, πίστη, προσφέροντας γαλήνη στους κατοίκους αλλά και το μοναδικό ανά τον κόσμο όνομα «Τσαμπίκος – Τσαμπίκα». Η ετυμολογία της λέξης πιθανολογείται ότι έχει δυο εκδοχές. Η μία είναι προερχόμενη από την αρχαία λέξη «σαμβυκή» που είναι είδος πλοίου επειδή ο λόφος που βρέθηκε η εικόνα μοιάζει με πλοίο. Η άλλη εκδοχή προέρχεται από την τοπική λέξη «τσάμπα» που σημαίνει σπίθα και συνδέεται με τον τρόπο εύρεσης της εικόνας.

Το σημερινό μας προσκύνημα ολοκληρώνεται στην Ιερά Μονή Παναγίας Υψένης, η οποία βρίσκεται στο νοτιοανατολικό μέρος της Ρόδου, κοντά στο χωριό Λάρδος, κρυμμένη μέσα στο δάσος. Ένα μοναστήρι με τη δική του ιστορία και διαδρομή που στολίζει το νησί της Ρόδου και χαρίζει τη γαλήνη στους προσκυνητές της. Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα είναι γνωστή ως Μονή του Ύψους. Από τις αρχές του 20ου αιώνα επικράτησε το όνομα Υψενή από το ύψος στο οποίο είναι χτισμένη. H χρονολογία κτίσης της Μονής, τοποθετείται στο 1855. Κτήτορας της ήταν ο Όσιος Μελέτιος ο εν Ρόδω, άνθρωπος προσευχής. Βοσκώντας τα πρόβατα του πατέρα του στις ερημικές περιοχές της Λάρδου, ο όσιος, είδε όραμα που του υπέδειξε την εικόνα της Παναγίας Υψενής στη ρίζα ενός δέντρου. Καθοδηγούμενος από τη χάρη της Παναγίας, ακολούθησε τη μοναχική ζωή και αφιερώθηκε στο Θεό. Έκτισε στο μέρος όπου βρήκε την εικόνα τον Ιερό Ναό, αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, χειροτονήθηκε και έγινε ηγούμενος της Μονής με ασκητικό και θαυμαστό βίο. Αργότερα το μοναστήρι υπήχθη στην Ενορία της Λάρδου και η αναβίωσή της άρχισε το 1992 από τον αρχιμανδρίτη Αμφιλόχιο Τσούκο (νυν Μητροπολίτη Νέας Ζηλανδίας) ο οποίος εγκατέστησε γυναικεία αδελφότητα. Σήμερα εγκαταβιώνουν 15 μοναχές. Στα διακονήματά τους είναι η αγιογραφία, το ράψιμο, η καλλιέργεια της γης (αμπέλια, ελαιόδεντρα, κηπευτικά) και η κατασκευή εικόνων σε φυσικό ξύλο.

Τέλος θα επισκεφθούμε το ωραιότερο χωριό της Ρόδου, την Λίνδο. Η Λίνδος δίνει στον επισκέπτη την εντύπωση ότι περπατά σε μία ζωγραφιά - ένας λαβύρινθος από στενά λιθόστρωτα σοκάκια, λευκά σπιτάκια σκαρφαλωμένα στην πλαγιά του λόφου κάτω από την ακρόπολη, εκπληκτική θέα από την κορυφή του λόφου, μεσαιωνικά τείχη, λιτή αρχιτεκτονική με δάπεδα στρωμένα με «χοχλακάκι» και ζωγραφιστές οροφές. Προσθέστε το υπέροχο μείγμα από ρωμαϊκές, τούρκικες, ιταλικές και βυζαντινές επιρροές στις τοπικές παραδόσεις και τον χαρακτήρα των ντόπιων και τότε θα καταλάβετε τους λόγους που κάνουν το γοητευτικό αυτό χωριό τόσο δημοφιλές. Ανακαλύψτε τα ομορφότερο αξιοθέατο της Λίνδου - τα ερείπια της Ακρόπολης στην κορφή του λόφου που βλέπει από ψηλά το χωριό. Ένα φυσικό φρούριο, που μετατράπηκε σε οχυρό στο πέρασμα των χρόνων από τους κατά καιρούς κυβερνήτες του νησιού της Ρόδου. Επιστροφή στο ξενοδοχείο μας, δείπνο και διανυκτέρευση.

4η Ημέρα: Ρόδος - Σύμη - Ρόδος

Αναχώρηση για το λιμάνι όπου θα πάρουμε το καράβι που θα μας μεταφέρει σε ένα από τα πιο γραφικά νησιά της Δωδεκανήσου, τη Σύμη. Αφού απολαύσουμε την Άνω Σύμη (το κεντρικότερο μέρος του νησιού, που είναι το λιμάνι) θα αναχωρήσουμε για προσκύνημα στην Ιερά Μονή του Ταξιάρχη Μιχαήλ, με την ολόχρυση εικόνα του Αρχαγγέλου που βρίσκεται στον Πανορμίτη. Η Μονή αυτή είναι η σημαντικότερη μετά το μοναστήρι του Αγ. Ιωάννη στην Πάτμο, σε όλη τη Δωδεκάνησο. Ο χώρος της Μονής του Πανορμίτη χαρακτηρίζεται από ανυπέρβλητο φυσικό κάλλος. Η Μονή βρίσκεται χτισμένη στο μυχό ενός όρμου, του Πανόρμου, από τον οποίο και πήρε την ονομασία της. Πίσω από τη Μονή υπάρχει πλαγιά κατάφυτη με χιλιάδες κωνοφόρα δέντρα, πεύκα και κυπαρίσσια, τα οποία χαμηλότερα διαδέχονται τα ελαιοπερίβολα της Μονής. Στο κέντρο του κτιριακού συγκροτήματος της Μονής δεσπόζει το μοναδικής τέχνης πανύψηλο Καμπαναριό. Οι πολυάριθμοι επισκέπτες της Μονής βιώνουν μοναδικά συναισθήματα αντικρίζοντας την κεντρική Πύλη του Μοναστηριού και το Καθολικό του Ταξιάρχου, ενώ εισερχόμενοι στο Ναό συγκινούνται από τις παλιές τοιχογραφίες με τα ασκητικά πρόσωπα και το ξυλόγλυπτο τέμπλο. Όμως όταν βρίσκονται ενώπιον της μεγαλειώδους θαυματουργής Εικόνας του Αρχαγγέλου το δέος και η κατάνυξη είναι έκδηλα από όλους. Ο ακριβής χρόνος ιδρύσεως της Μονής του Πανόρμου δεν έχει προσδιοριστεί. Τα μοναδικά αρχαιολογικά στοιχεία που σώζονται στη Μονή είναι αρκετοί μαρμάρινοι και λίθινοι κίονες, που χρησιμοποιήθηκαν κατά την οικοδόμησή της. Δύο μάλιστα εξ αυτών είναι ενεπίγραφοι και βρίσκονται εντοιχισμένοι εσωτερικά στο Καθολικό. Η επικρατέστερη εκδοχή για την ύπαρξη των κιόνων αυτών, όπως και των μαρμάρων πλακοστρώσεως του Ναού, είναι η μεταφορά τους με άγνωστο τρόπο από τα γειτονικά παράλια της Μικράς Ασίας, αφού στη Σύμη δεν υπήρξαν ποτέ πετρώματα ή λατομεία μαρμάρου. Το Καθολικό της Μονής, ο κεντρικός δηλαδή Ναός, είναι κτισμένος στο κέντρο του περιβόλου του μοναστηριακού συγκροτήματος, ενώ γύρω σε τετράγωνο, ορθογώνιο ή τραπεζοειδές σχήμα είναι τα Κελιά, η Τράπεζα, τα εργαστήρια και όλοι οι βοηθητικοί χώροι. Σήμερα κάθε ευσεβής Χριστιανός, που επισκέπτεται την Ιερά Μονή του Πανορμίτη, δύναται να θαυμάσει τις περίτεχνες τοιχογραφίες, αλλά και να νιώσει δέος και συγκίνηση μπροστά στην εφέστια θαυματουργή υπερμεγέθης Εικόνα του Ταξιάρχου Μιχαήλ του Πανορμίτη, η οποία επισκοπεί και λαμπρύνει το χώρο του Καθολικού. Το απόγευμα επιστρέφουμε στο ξενοδοχείο μας στη Ρόδο, δείπνο και διανυκτέρευση.

5η Ημέρα: Ρόδος – Πειραιάς

Αναχώρηση για μια περιήγηση στη Δυτική πλευρά της Ρόδου με αρκετά προσκυνήματα και με πρώτο σταθμό τη Φιλέρημο, όπου θα επισκεφθούμε την Ιερά Μονή Φιλερήμου. Ο χώρος είναι περιφραγμένος με πέτρινο μαντρότοιχο και η είσοδος γίνεται από την ανατολική πύλη, απ' όπου μια πλατιά πέτρινη σκάλα, με ψηλά κυπαρίσσια δεξιά και αριστερά της, μας οδηγεί στο μοναστήρι της Παναγίας της Φιλερήμου, αφιερωμένο στη Ζωοδόχο Πηγή. Χτίστηκε απο τους Ιππότες στη θέση της παλαιότερης βυζαντινής εκκλησίας και αναστηλώθηκε στη σημερινή του μορφή από Ιταλούς αρχαιολόγους. Στην ανατολική καθώς και τη βορειοδυτική γωνία του λόφου είναι ορατά τα υπολείμματα βυζαντινής οχύρωσης με προσθήκες της εποχής της Ιπποτοκρατίας. Ακριβώς δίπλα στο σταυρόσχημο βαπτιστήριο βρίσκεται η λιθόκτιστη γοτθική αναστηλωμένη εκκλησία της Παναγίας της Φιλερήμου. Στα αριστερά της κύριας εισόδου του αρχαιολογικού χώρου και σε χαμηλότερο επίπεδο από το μοναστήρι βρίσκεται η μικρή υπόγεια βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Χωστού, 14ου ή 15ου αιώνα μ.Χ. Απέναντι από την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου και έξω από την περίφραξη ξεκινάει ο λεγόμενος Γολγοθάς, ένας λιθοστρωμένος διάδρομος με 14 χαλκογραφίες σε μια πλευρά του, στημένες πάνω σε βάθρα, οι οποίες αναπαριστούν τα πάθη του Χριστού. Η θέα από εδώ είναι συναρπαστική. Πεύκα, κυπαρίσσια, βελανιδιές, ελιές παντού, ως εκεί που φθάνει το μάτι. Λίγα μέτρα κάτω από την πλαγιά του λόφου είναι εν μέρει αναστηλωμένη κρήνη με έξι δωρικούς κιόνες και ισάριθμους πεσσούς στο εσωτερικό (4ος αιώνας π.Χ.) Η εικόνα της Παναγίας της Φιλερήμου, είναι ένα από τα σημαντικά χριστιανικά κειμήλια. Θεωρήθηκε ότι είναι έργο του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Λουκά, αλλά η ιστορία της εικόνας φαίνεται να ξεκινά από τον 11ο αιώνα. Το πρόσωπο της Παναγίας είναι ζωγραφισμένο στον καμβά, που έπειτα εφαρμόστηκε στην ξύλινη επιφάνεια.

Συνεχίζοντας τη διαδρομή μας φθάνουμε στην Κρεμαστή όπου θα προσκυνήσουμε στον Ενοριακό ναό της Παναγίας που τιμάται πολύ από τους Ροδίτες και στον οποίο φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Στην θέση του ναού υπήρχε άλλος ναός μικρότερος, αλλά εξίσου γνωστός, ο οποίος οικοδομήθηκε το 1839, ήταν ρυθμού βασιλικού και αφιερωμένος στην κοίμηση της Θεοτόκου Μαρίας, την οποία ονομάζουν οι προσκυνητές Παναγιά Καθολική. Ο σημερινός ναός είναι ένα μείγμα διαφόρων ρυθμών, με ένα τρούλο, ο οποίος υψώνεται 23 μέτρα πάνω από το δάπεδο του ναού και 10 μέτρα πάνω από την οροφή του ναού. Σε απόσταση 40 μέτρων βρίσκεται το κωδωνοστάσιο, ένας λευκός πύργος που υψώνεται στα 20 μέτρα και με εμβαδό βάσης 16 μέτρων.

Μια παράκαμψη αριστερά λίγο πιο κάτω από το Παραδείσι μας οδηγεί στη γνωστή κοιλάδα των πεταλούδων. Θα συνεχίσουμε με ένα ακόμα προσκύνημα στην Ιερά Μονή Αγίου Σύλλα. Νότια του χωριού Σορωνή υπάρχει μια πεδιάδα, η οποία εκτείνεται ανάμεσα σε δύο λοφοσειρές και φτάνει μέχρι τους πρόποδες του όρους Περιόλι. Συναντιέται με την κοιλάδα της Διμυλιάς την οποία διασχίζει κατά μήκος η κοίτη του χειμάρρου Πλατή. Μέσα στην κοιλάδα αυτή και σ' απόσταση τεσσάρων χιλιομέτρων του χωριού Σορωνής υπάρχει ένα μικρό εξωκλήσι το οποίο ονομάζεται Άγιος Σουλάς. Το εξωκλήσι είναι οικοδομημένο στο όνομα του Αγίου Σίλα του αχώριστου συνοδοιπόρου του Αποστόλου Παύλου. Ολόγυρά του εκτείνεται περιοχή από κατάφυτα πανύψηλα πεύκα. Μέσα στο ναό και απέναντι από την είσοδο στη βόρεια πλευρά υπάρχει πηγή νερού μέσα σε τεχνητό σπήλαιο. Το αγίασμα θαυματουργεί θεραπεύοντας τα διάφορα δερματικά νοσήματα και ιδίως τη ψώρα. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση όταν ο Απόστολος Παύλος ήρθε στη Ρόδο, προς διάδοση του Χριστιανισμού, συνοδευόταν από τον Σίλα. Η ιστορία της ιατρικής αναφέρει τον Σίλα, ως ιατρό δερματολόγο, ο οποίος θεράπευε πολλούς πάσχοντες από διάφορα νοσήματα λέπρας, κνιδώσεως, ψώρας, εκζεμάτων κ.τ.λ.

Η εκδρομή μας θα ολοκληρωθεί προσκυνώντας στο θαυματουργό εικόνισμα της Παναγίας Σκιαδενής στην ομώνυμη Μονή που βρίσκεται στους πρόποδες του βουνού Σκιάδι. Οφείλει το όνομά της στο Σκιάδιο (σκιερό μέρος). Κατά άλλους στη σκιά ενός μεγάλου σύννεφου ή αν κοιτάξει κανείς από το Μονόλιθο μοιάζει με σκιάδιον, καπέλο αρχαίων. Σύμφωνα με την παράδοση κατά τον ΙΑ΄αιώνα ασκήτευαν δύο ή τρεις μοναχοί. Βλέποντας τη νύχτα φως πήγαν και εντόπισαν την εικόνα της Παναγίας, που εκτίμησαν ότι ιστόρησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Την πήραν στο Ασκηταριό αλλά το πρωί χάθηκε. Την αναζήτησαν και τη βρήκαν εκεί που είναι σήμερα κτισμένος ο ναός. Παλαιότερη εικόνα του μοναστηριού θα πρέπει να είναι αυτή που βρίσκεται στην Αγία Τράπεζα και είναι κατασκευασμένη με μαστίχι. Η εικόνα βρίσκεται αριστερά της εισόδου. Το πρόσωπο της Παναγίας έχει ζωντανά, εκφραστικά, γλυκά μάτια. Στη Μονή υπάρχει ένα σπάνιο Ευαγγέλιο του 1862. Το τέμπλο είναι έργο τέχνης και το δάπεδο είναι στρωμένο με μαύρα και άσπρα βότσαλα. Το κτιριακό συγκρότημα αποτελείται από οντάδες και κάθε χωριό έχει το δικό του οντά. Εκτός από τον τρόπο εύρεσης της εικόνας, έχουν γίνει και άλλα θαύματα. Αναχώρηση για το λιμάνι της Ρόδου για τον απόπλου της επιστροφής. Άφιξη στον Πειραιά, την επόμενη μέρα νωρίς το πρωί.