Πρόγραμμα Εκδρομής
Το Καρπενήσι, είναι η πρωτεύουσα του Νομού Ευρυτανίας και είναι χτισμένο στους πρόποδες της νοτιοδυτικής πλευράς του Βελουχιού, του αρχαίου Τυμφρηστού, σε υψόμετρο 960 μέτρων. Είναι μια μικρή, ορεινή πόλη με επιβλητικά βουνά, ελατοσκέπαστες κορυφές, άφθονα τρεχούμενα νερά, έναν καταπληκτικής ομορφιάς φυσικό πλούτο και προσφέρει ένα μαγευτικό γραφικό τοπίο που καθιστούν το Καρπενήσι ιδανικό προορισμό τόσο για χειμερινές όσο και για καλοκαιρινές διακοπές. Η παλιά πόλη του Καρπενησίου χτίστηκε στο συγκεκριμένο σημείο για να προφυλάσσεται από τα παγωμένα ρεύματα. Η σημερινή πόλη του Καρπενησίου χτίστηκε στην παλιά του θέση κατά τα Βυζαντινά χρόνια (10ος-11ος αιώνας) από τους Κουτσόβλαχους και έχει εξαπλωθεί ανατολικά. Ο Καρπενησιώτης ποταμός πηγάζει από τη Ράχη του όρους Τυμφρηστού, διασχίζει την κοιλάδα της Ποταμιάς, περνά ανάμεσα στα βουνά Καλιακούδα και Χελιδόνα, δημιουργεί το δημοφιλές «Κλειδί», για να σμίξει στα Διπόταμα του Προυσού με τον Κρικελλιώτη και να καταλήξουν μαζί στη λίμνη των Κρεμαστών. Ένα πανέμορφο τοπίο με πολλά σκηνικά σκηνοθετημένα και ερμηνευμένα με σοφία και αγάπη μόνο από τον Ίδιο τον Κύριο, με μοναδικό σκοπό να τα προσφέρει απλόχερα στον άνθρωπο.
Είναι μια πόλη με πλούσια ιστορία η οποία έχει διακριθεί για την προσφορά της στην πατρίδα, καθώς πρωτοστατούσε πάντα σε πολλές στιγμές της Ελληνικής ιστορίας. Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821 γίνονται πολλές ιστορικές μάχες στο Καρπενήσι, όπου στις περισσότερες οι κάτοικοι κατατροπώνουν του Τούρκους και τους Τουρκαρβανίτες. Στο χωριό Κεφαλόβρυσο, λίγο έξω από το Καρπενήσι, στις 8 Αυγούστου του 1823 σκοτώθηκε ο Μάρκος Μπότσαρης, στη νικηφόρα μάχη κατά του Μουσταή πασά της Σκόντρας. Αργότερα, στην Αντίσταση κατά των Γερμανών, έγινε στο Καρπενήσι μια από τις πρώτες συσκέψεις οργάνωσης της αντίστασης από τον Άρη Βελουχιώτη. Τα βουνά έγιναν λημέρια των ανταρτών. Στις Κορυσχάδες έγινε η πρώτη Εθνοσυνέλευση της Κυβέρνησης του Βουνού. Το 18ο αιώνα λειτούργησε στο Καρπενήσι η σχολή του Ευγένιου Γιαννούλη του Αιτωλού που έβγαλε πολλούς μεγάλους δάσκαλους του γένους ενώ είναι και γενέτειρα πολλών επιφανών ανδρών και σπουδαίων προσωπικοτήτων της Ελληνικής Ιστορίας, της επιστήμης και της πολιτικής. Μερικοί από αυτούς είναι οι ξακουστοί αγωνιστές του 1821 Αντώνης Κατσαντώνης και ο Θανάσης Καρπενησιώτης, ο λογοτέχνης Ζαχαρίας Παπαντωνίου, που έγραψε το διαχρονικό έργο «Τα Ψηλά Βουνά», ο ακαδημαϊκός και πολιτικός Κωνσταντίνος Τσάτσος, ο πολιτικός Παύλος Μπακογιάννης και άλλοι. Επίσης, η ευρύτερη περιοχή του Καρπενησίου φιλοξένησε τα λημέρια γενναίων ανδρών και υπερασπιστών της ελευθερίας του έθνους μας, όπως του Καραϊσκάκη, του Μπότσαρη και του Βελουχιώτη.
Σύμφωνα με την παγκόσμια έρευνα της Ουνέσκο, η περιοχή της Ευρυτανίας είναι μια από τις πέντε περιοχές του κόσμου σε καθαρότητα, δηλαδή σχεδόν μηδενική μόλυνση. Το Καρπενήσι είναι γνωστό για την παραγωγή μεγάλης ποικιλίας παραδοσιακών, τοπικών προϊόντων. Από το Καρπενήσι, μπορείτε να προμηθευτείτε το κατσικίσιο τυρί της Ευρυτανίας, κατίκι, γιαούρτι, βούτυρο, τυρί φέτα, ντόπια κρέατα και αλλαντικά, φασόλια, χυλοπίτες και τραχανά, χορτόπιτα και ζυμαρόπιτα, καρύδια, κάστανα, μούρα, βύσσινα, μανιτάρια, ρίγανη, χαμομήλι, τσάι, αγριόμηλα, σύκα και κυδώνια, βασιλικό πολτό και υπέροχα γλυκά του κουταλιού. Ακόμα μην παραλείψετε να πάρετε φεύγοντας κρασί, τσίπουρο ρακόμελο και λικέρ.Τέλος, στο Καρπενήσι μπορείτε να βρείτε εξαιρετικής ποιότητας χειροποίητα κιλίμια και υφαντά, ταγάρια και άλλα είδη λαϊκής τέχνης. Καρδιά και ψυχή της Ρούμελης, κρατάει σε μεγάλο βαθμό ακόμα τον τίτλο του, ανεπηρέαστο από κάθε νεωτερισμό που ακολουθεί το πλήθος των επισκεπτών του. Η ομιλία των κατοίκων του είναι το καθαρό και γνήσιο ρουμελιώτικο γλωσσικό ιδίωμα. Ζωσμένο γύρω – γύρω και κοντά από ψηλούς λόφους και μακρύτερα από τους βαρείς όγκους των περήφανων βουνών της Ρούμελης, πνιγμένο ανάμεσα στους γίγαντες αυτούς η πόλη του Καρπενησιού, δίνει την εντύπωση πως βρίσκεται στο βάθος ενός κρατήρα και δέεται. Μέσα στον κρατήρα της μικρής πολιτείας αυτής, τριγυρισμένο ολόγυρα με ψηλές κορφές, ο ήλιος ξεχνάει πολλές φορές να στείλει τις φωτεινές του ακτίνες και να λούσει με το φως του τα πράσινα βάθη του. Το Καρπενήσι παρ’ όλη την καταστροφή του, παρ’ όλη την κτιριακή του “ανανέωση” κατορθώνει να διατηρεί τα θέλγητρα και τον παλιό χαρακτήρα που του χαρίζει η απέραντη φύση η οποία το περιβάλλει. Το Καρπενήσι είναι και μένει πάντα Ρούμελη με την άδολη καρδιά του, την ανεπιτήδευτη και αθώα του τραχύτητα, με την ασύγκριτη περηφάνια και την συγκινητική του αφέλεια.
1Η ΜΕΡΑ, ΑΘΗΝΑ – ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ:
Η προσκυνηματική εκδρομή στο Καρπενήσι, ξεκινάει με πρωινή αναχώρηση του πούλμαν από την Αθήνα και αφού περάσουμε τον Τυμφρηστό θα φθάσουμε στο Καρπενήσι. Συνεχίζουμε για το χωριό Προυσσό όπου θα προσκυνήσουμε και θα κάνουμε παράκληση στο Μοναστήρι της Παναγίας Της Προυσιώτισσας, το οποίο είναι χτισμένο σε απόκρημνο βράχο, σε τοπίο που μαγεύει τον επισκέπτη. Ακολουθώντας το φιδίσιο δρόμο της κοιλάδας της ποταμιάς, φτάνουμε στις αυλές του Μοναστηρίου, εκεί που η Παναγία, θέλησε να χτίσει το σπίτι της. Το όνομα της Μονής οφείλεται στη θαυματουργή εικόνα της «Παναγίας Προυσιώτισσας». Η εικόνα αυτή κατάγεται από την Προύσα της Μικράς Ασίας. Εικάζεται ότι είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Κατά την παράδοση, η Μονή ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα (κατ’ άλλους τον 12ο αιώνα, με χρονολόγηση των παλαιότερων ανεπίγαφων τοιχογραφιών του καθολικού). Την εποχή εκείνη, Αυτοκράτορας του Βυζαντίου ήταν ο Θεόφιλος (829-842), ο οποίος ήταν εικονομάχος. Η εικόνα της Παναγίας βρισκόταν σε ναό της Προύσας, αλλά υπό τον φόβο ότι θα καταστραφεί βάσει διατάγματος του Αυτοκράτορα, φυγαδεύτηκε στη Στερεά Ελλάδα. Η παράδοση συνδέει το καταφύγιο της εικόνας, τη σημερινή τοποθεσία της Μονής, με θαύματα που συνέβησαν κατά τη μεταφορά της εικόνας εκεί. Κατά την παράδοση, ο νέος που τη μετέφερε, μαζί με κάποιον υπηρέτη του, αποφάσισαν να ιδρύσουν μοναστήρι στο σημείο αυτό, καθώς διαπίστωσαν ότι ήταν αδύνατο να μετακινήσουν την εικόνα από εκεί. Οι ίδιοι έγιναν οι πρώτοι μοναχοί, με τα ονόματα Διονύσιος και Τιμόθεος. Κατά την Επανάσταση του 1821 υπήρχε εκεί μεγάλη μοναστική αδελφότητα, η οποία λειτούργησε και σχολείο. Κατά την εποχή εκείνη η Μονή αποτέλεσε καταφύγιο για πολλούς αγωνιστές (Λάμπρο Κατσαντώνη, Γεώργιο Καραϊσκάκη, Μάρκο Μπότσαρη και άλλους). Μάλιστα ο στρατηγός Καραϊσκάκης δώρισε το ασημένιο κάλυμμα της εικόνας σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για τον υψηλό πυρετό ο οποίος τον ταλαιπωρούσε και από τον οποίο γιατρεύτηκε κατά την παραμονή του στη Μονή. Το Σκευοφυλάκιο της Μονής διαθέτει σήμερα τα όπλα του Καραϊσκάκη. Έξω από τη Μονή υπάρχουν δύο κάστρα αριστερά και δεξιά, οι «πύργοι του Καραϊσκάκη». Υπάρχει επίσης εκκλησάκι των Αγίων Πάντων, που κτίστηκε το 1754. Τέλος, σώζεται και το κτίριο που στέγασε επί Τουρκοκρατίας τη «Σχολή Ελληνικών Γραμμάτων» που λειτούργησε στη Μονή. Επιστροφή στο Καρπενήσι και τακτοποίηση στο ξενοδοχείο μας, δείπνο και διανυκτέρευση.
2Η ΜΕΡΑ, ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ – ΑΘΗΝΑ:
Μετά το πρωινό μας αναχώρηση για το Κεφαλόβρυσο όπου θα κάνουμε μικρή στάση. Το γραφικό και ιστορικό χωρίο Κεφαλόβρυσο είναι μία από τις ποιο όμορφες και γαλήνιες περιοχές της Ευρυτανίας. Απέχει μόλις 3 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Η τοποθεσία έχει αρκετά μεγάλη τουριστική ανάπτυξη αλλά δεν έχει χάσει τίποτα από την γραφικότητα και την ομορφιά της. Το τοπίο είναι καταπράσινο και κατάφυτο. Το ξεχωριστό αυτό μικρό χωριουδάκι της ορεινής Ευρυτανίας δεν θα σας μαγέψει μόνο με την φυσική του ομορφιά, θα σας εντυπωσιάσει και με την μεγάλη του ιστορία. Στο Κεφαλόβρυσο έχει λάβει χώρα μία από τις ποιο σημαντικές μάχες μεταξύ των επαναστατημένων Ελλήνων και των Τούρκων. Η Μάχη πραγματοποιήθηκε στις 8 Αυγούστου 1823 κάτω από την εποπτεία του Μάρκου Μπότσαρη. Η νίκη των ελληνικών στρατευμάτων ήταν ιστορική. Οι Τουρκικές απώλειες υπήρξαν βαριές, περίπου 1000 άνδρες, σε αντίθεση με τις Ελληνικές που ήταν ελάχιστες. Η περιοχή διαθέτει πλούσια βλάστηση και σπάνια χλωρίδα και πανίδα. Συνεχίζουμε για τους Κορυσχάδες, τον όμορφο διατηρητέο οικισμό με τα πολλά αρχοντικά. Οι Κορυσχάδες αποτελούν ένα όμορφο χωριό ανάμεσα σε βουνά με δυνατότητα ιδιαίτερης φιλοξενίας. Το χωριό συνδέθηκε με την ιστορία της Εθνικής Αντίστασης. Ο λόγος είναι ότι σε αυτό το χωριό συνήλθε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ύστερα από πανελλήνιες μυστικές εκλογές, το Εθνικό Συμβούλιο, το οποίο αποτελούσαν αντιπρόσωποι των περισσότερων περιοχών της Ελλάδας. Τη διενέργεια των εκλογών αποφάσισε και ανήγγειλε η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης ΠΕΕΑ, η λεγόμενη κυβέρνηση των βουνών, που είχε σχηματιστεί με πρωτοβουλία του ΕΑΜ τον Μάρτιο του 1944. Στις εκλογές έλαβαν μέρος περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Έλληνες και εκλέχθηκαν 250 εθνοσύμβουλοι, από ευρύτατο φάσμα. Στις συνεδρίες του Εθνικού Συμβουλίου συμμετείχαν πέντε καθηγητές πανεπιστημίου, δύο μητροπολίτες, οκτώ στρατηγοί, είκοσι δημόσιοι υπάλληλοι, πέντε βιομήχανοι, δέκα δημοσιογράφοι, δεκαπέντε γιατροί, είκοσι πέντε δικηγόροι, είκοσι τρεις αγρότες, δέκα καθηγητές γυμνασίου, είκοσι δύο εργάτες κ.ά. Η πρώτη συνέδρια του Εθνικού Συμβουλίου πραγματοποιήθηκε στις 7 Μαΐου 1944 και στις 27 Μαΐου ψηφίστηκε το πρόγραμμά του. Επίσκεψη σε δυο ακόμη όμορφα χωριά, το Παλαιό και το Νέο Μικρό Χωριό που βρίσκονται μέσα σ’ ένα σύμπλεγμα απαράμιλλης ορεινής ομορφιάς, καθώς στα όριά τους συναντιούνται τρία βουνά. Το Βελούχι, η Καλιακούδα και η Χελιδόνα που δημιουργούν ένα παραμυθένιο σκηνικό. Το Παλαιό Μικρό Χωριό, είναι χτισμένο σε υψόμετρο 900 μέτρων περίπου και απέχει 17 χλμ. από το Καρπενήσι. Πολλές έγγραφες αναφορές μαρτυρούν την ύπαρξη του χωριού από το 1453. Σε αυτό το χωριό κατέστρωσε το πολεμικό του σχέδιο ο Μάρκος Μπότσαρης το 1823, πριν δώσει την τελευταία του μάχη στο Κεφαλόβρυσο Καρπενησίου. Σύμφωνα με την παράδοση, ο ήρωας ήπιε νερό στην πέτρινη βρύση που αποκαλείται “Βρωμόβρυση” και έπειτα ξεψύχησε ενώ σύμφωνα με μια άλλη παραλλαγή, λέγεται ότι μετά το θανάσιμο τραυματισμό του ακούμπησαν στην βρύση το άψυχο κορμί του, πριν τον μεταφέρουν στο Μεσολόγγι όπου κηδεύτηκε. Είναι ένα χωριό που κρατάει ζωντανή την ομορφιά και την αρχοντιά του και διαθέτει πλούσια ιστορία αν και γνώρισε πολλές καταστροφές. Στις 18 Δεκεμβρίου 1942 έδωσε εδώ μεγαλειώδη μάχη ο Άρης Βελουχιώτης κατά 2000 Ιταλών. Οι κατακτητές σε αντίποινα έκαψαν και εκτέλεσαν 13 άτομα άμαχου πληθυσμού. Η μάχη αυτή έχει καταγραφεί στην ιστορία ως η πρώτη πανευρωπαϊκή μάχη αντίστασης απέναντι στο φασιστικό καθεστώς. Το Νέο Μικρό Χωριό βρίσκεται σε απόσταση 2 χλμ. από το Παλαιό Μικρό Χωριό και είναι χτισμένο βάσει τουριστικού σχεδίου ορεινού χωριού σε υψόμετρο 850 μέτρων. Το Μικρό Χωριό είναι πριν το Παλαιό, και το συναντάμε ανάμεσα σε πυκνό ελατόδασος και λίγα μέτρα δεξιά του δρόμου προς Γαύρο. Απέχει 13 χλμ. από το Καρπενήσι και αποτελεί υπόδειγμα οικισμού, με άψογη ρυμοτομία, όμορφα σπίτια αλλά και με σεβασμό στην τοπική παραδοσιακή αρχιτεκτονική και το περιβάλλον. Πολλές έγγραφες αναφορές μαρτυρούν την ύπαρξη τόσο του Μικρού Χωριού όσο και άλλων χωριών της Ποταμιάς από το 1453. Το Μικρό Χωριό αποτελεί μια από τις πιο τουριστικές περιοχές της Ευρυτανίας καθώς είναι προικισμένη με τη μοναδική φυσική ομορφιά σε συνδυασμό με την αξιόλογη τουριστική υποδομή. Αποδράστε στην μαγευτική λιμνούλα που σχηματίζεται του ανοιξιάτικους μήνες, λίγο έξω από το χωριό και απολαύστε το μοναδικό αυτό τοπίο. Συνεχίζουμε για το Μεγάλο Χωριό, ένα πανέμορφο οικισμό που είναι χτισμένος μέσα σ’ ένα υπέροχο ελατόδασος, στους πρόποδες του όρους Καλιακούδα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 720 μέτρων, απέχει 14 χλμ. από την πόλη του Καρπενησίου και αποτελεί την έδρα του Δήμου Ποταμιάς. Την εικόνα του Μεγάλου Χωριού συνθέτει η φυσική ομορφιά του, τα άφθονα τρεχούμενα νερά, τα πλακόστρωτα δρομάκια, τα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής αρχοντικά δημιουργώντας ένα σκηνικό μοναδικής ομορφιάς. Χαρακτηριστικό του χωριού είναι τα καλοδιατηρημένα αρχοντικά και τα γραφικά σπίτια που είναι χτισμένα σύμφωνα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και διατηρούν το χρώμα και την γοητεία μιας άλλης εποχής. Εκτός από την απαράμιλλη ομορφιά, το χωριό έχει και πλούσια ιστορία. Κατά τα χρόνια της επανάστασης, τον Οκτώβριο του 1822, στο σπίτι του Σκαρπή δόθηκε μάχη από τον ιδιοκτήτη και τους Γιάννη Βελωτά και Κώστα Καλατζή, κατά της Στρατιάς του Ομέρ Βρυώνη. Οχυρωμένοι μέσα στο σπίτι αντιμετώπισαν τις τουρκαλβανικές ορδές, σε μια προσπάθεια ανακοπής της πορείας τους προς το Μεσολόγγι. Ο Ομέρ Βρυώνης μη μπορώντας να συνεχίσει την πορεία του, κάλεσε από το Καρπενήσι κανόνι για την καταστροφή της μικρής εστίας αντίστασης. Το σπίτι κανονιοβολήθηκε και υπέστη ρήγμα από το οποίο έριξαν φωτιά και κάηκαν ζωντανοί οι τρεις αγωνιστές. Γόνος του Μεγάλου Χωριού είναι και ο Γιαννούλης Καρυοφύλλης, ο οποίος έδρασε στην Κωνσταντινούπολη και αναδείχθηκε σε μεγάλο λογοθέτη του Πατριαρχείου (1641 – 1691) και δίδαξε στην Πατριαρχική Ακαδημία. Αναχώρηση από το Καρπενήσι και κατά την επιστροφή μας θα προσκυνήσουμε στην Ιερά Μονή Αγάθωνος. Μέσα σε ένα μαγευτικό περιβάλλον, στο δρόμο προς το Λυχνό και αρκετά κοντά στην Υπάτη, συναντάμε την Ιερά Μονή Αγάθωνος, σε υψόμετρο 553 μέτρων, στην πλαγιά του όρους Οίτη. Κτισμένη τον 14ο-15ο αιώνα αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα βυζαντινής τεχνοτροπίας. Σήμερα στο χώρο της Ιεράς Μονής αλλά και στο ευρύτερο περιβάλλοντα χώρο, ο επισκέπτης έχει την χαρά, όχι μόνο να απολαύσει τη φύση αλλά και να βιώσει έντονα το θρησκευτικό συναίσθημα και να νιώσει την προσπάθεια που έγινε στο πέρασμα του χρόνου για την προστασία και τη διαφύλαξη της Εθνικής Συνείδησης. Θα θαυμάσουμε επίσης τον μοναδικό βιότοπο με τα παγώνια, τους φασιανούς, τις πέρδικες, τις πάπιες, τα διάφορα είδη πτηνών αλλά και τα ελάφια και τα αγριοπρόβατα, σε έναν ειδικό χώρο 1.200 περίπου στρεμμάτων, που αποτελεί εκτροφείο της Ιεράς Μονής Αγάθωνος.Τέλος θα επισκεφτούμε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, στις αίθουσες του οποίου εκτίθενται τα κυριότερα είδη της πανίδας και της χλωρίδας του Εθνικού Δρυμού της Οίτης. Κατά καιρούς στη Μονή λειτούργησαν διάφορες σχολές, ιερατική, γεωργική και δασική. Αναχώρηση από τη Μονή και άφιξη στην Αθήνα αργά το απόγευμα.